Makat ağrısı genellikle makatta veya makat çevresinde hissedilen rahatsız edici bir durum olarak tanımlanabilir. Farklı nedenlere bağlı olarak yaşanır ve hastanın yaşam kalitesini olumsuz yönde etkiler. Makat bölgesinde yanma hissi, kaşınma, baskı veya keskin ağrı gibi belirtiler yaratabilir.
Makat Ağrısı Neden Olur?
Makat ağrısı nedenleri aşağıdaki gibi sıralabilir:
- Anal kriptit
- Anismus
- Cinsel temas ile bulaşan makat hastalıkları
- Çatı (leğen, pelvis) kemiğinde bulunan tümörler (rahim ağzı kanseri, rahim kanseri, vajina prostat kanseri, kanseri, mesane kanseri, penis kanseri)
- Hemoroid (basur)
- Herpes virüs enfeksiyonu
- Kuyruk sokumu kemiği ağrısı
- Levator ani sendromu
- Lösemi hastalığı (ilk belirtisi olabilir)
- Makat apsesi
- Makat bölgesi yaralanması
- Makat bölgesinde kanama
- Makat çatlağı
- Makat fistülü
- Makat kanseri
- Makat siğili
- Makatta kaşınma
- Makat sarkması
- Proktit
- Rektum kanseri
- Soliter rektal ülser sendromu
- Şiddetli ishal
- Taşlaşmış dışkı
Makat Ağrısı Tipleri Nelerdir?
Dışkılama sonrasında gelişen ve bazı durumlarda da uzun süren şiddetli ağrı olması durumunda makat bölgesinde çatlak, makat siğili ya da hemoroid düşünülmelidir. Makat ağrısı uykudan uyadıracak türden de yaşanır. Bu duruma da makat apsesi neden olur. Bunun yanında makatın sürekli ağrımasında da sırt ağrısı ve omurilik basısı söz konusu olabilir.
Makat Ağrısı Nasıl Geçer?
Peki makat ağrısı nasıl geçer? Makatta ağrı birçok farklı nedenden kaynaklı yaşanabilir. Bu nedenle anal ağrı yaşanmasına neden olan etkenler araştırılmalı ve uygun tedavi sürecine başlanmalıdır. Konu hakkında merak edilen bir diğer soru da “Makat ağrısı nasıl geçer evde neler yapılabilir?” Sorunun yanıtı da aşağıdaki gibidir:
- Sıcak oturma banyoları: Bu makat ağrısını hafifletebilecek en etkili ev tedavilerinden biridir. Bir leğene sıcak su doldurun ve 15-20 dakika boyunca oturun. Günde iki veya üç kez bu işlemi yapmayı deneyin.
- Ağrı kesiciler: Reçetesiz satılan ibuprofen veya parasetamol gibi ağrı kesiciler kullanılabilir. Fakat bu ilaçları almadan önce doktorunuza danışın.
- Yeterli Lif Alımı: Diyetinize bol miktarda lif eklemek bağırsak hareketlerini düzenleyerek makat ağrısını hafifletebilir.
- Soğuk kompres: Makata soğuk kompres uygulayarak bazı durumlarda ağrının azaltılması mümkündür.
- Hidrasyon: Su içmek dışkınızın yumuşamasına yardımcı olur ve bu da tuvalet sırasında daha az acı hissetmenizi sağlar.
Makatta Ağrı Durumunda Uygulanan Tetkikler Nelerdir?
Hasta makatta ağrı şikâyeti ile başvurduğunda gerekli görülmesi durumunda aşağıdaki tetkikler uygulanır:
- Endoskopi: Anoskopi, sadece makat kanalının görüntülenmesini sağlar; rektoskopi, kalın bağırsağın makattan 25 cm ilerisine kadar olan kısmını, yani rektumu gösterir; sigmoidoskopi, kalın bağırsağın sol tarafını ve kolonoskopi ise tüm kalın bağırsağı inceler. Bu işlemler sayesinde, örnek alınıp herhangi bir sorun teşhis edilebilir. Bu durumda, makat ağrısına sebep olabilecek anal kanser, rektal kanser, proktit ve inflamatuar bağırsak hastalığı gibi çeşitli nedenler belirlenebilir.
- Defekografi: Video-defekografi adlı radyolojik görüntüleme tekniği ile makat kanalındaki rektosel ya da anal prolapsus gibi durumlar netleştirilir ve başka bir sorun olup olmadığı doğrulanır.
- Anorektal Manometri: Makat çevresindeki kasların gücünü ve işlevini inceleme de oldukça faydalı bir test yöntemidir. Bu ölçüm sürecinde, anal kontrol kaslarının dinlenme ve kasılma durumlarındaki basınç değerleri alınarak değerlendirilir ve böylece anismus hastalıkları dışlanabilir.
- EAUS veya ERUS
Makat Ağrısı İçin Uygulanan Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Makat ağrısının tedavisinde ilk basamak doğru tanının konulmasıdır. Hemoroid makat çatlağı gibi hastalıklarda ılık su oturma banyosu oldukça faydalıdır. Günde 5-6 defa her seferinde 15-20 dakika boyunca ılık suda oturarak bu tür bir banyo yapmanız önerilir. Yaz mevsiminde denize ya da havuza girmenin de yararı büyüktür. Makat apsesi gibi iltihabi durumlarda makata soğuk uygulama şikayetleri azaltabilir. Makat ağrısı için ağrı kesici ilaçlar da kullanılır. Ancak bu ilaçlar yalnızca doktor tarafından önerilmiş olmalıdır. Bazı hastalarda botoks enjeksiyonu da kullanılır. Sinire bağlı olan ağrılarda son tedavi yöntemi de makat bölgesine giden ağrı sinirinin kimyasal maddelerle dondurulmasıdır.
Makatta Ağrı Durumunda Neler Yapılmalıdır?
Makatta ağrı aşırı şiddetli ve sürekliyse mutlaka bir uzmana başvurulmalıdır. Peki makat ağrısı için hangi bölüme gidilir? Makat ağrısı yaşayan kişilerin kendi başlarına tedavi yöntemleri araştırmak yerine kesinlikle bir genel cerraha danışmaları önerilir. Bu alanın uzmanlarına Proktolog da denilir.
